Participant: |
Kees Weeda |
Former Secretary General of Council for Culture |
Speech “All attitudes, all the shapeliness, all the belongings” ramfoundation – 26-1-2014 Geachte dames en heren, Instellingen bestaan niet. Dat is een wat gewaagde uitspraak bij de opening van een tentoonstelling in een instelling die dit jaar twintig jaar bestaat en na een korte periode van rust weer volop actief is. Je hebt dan wel wat uit te leggen en onvermijdelijk raak je dan aan recente ontwikkelingen in het cultuurbeleid maar dat is ook waarom Berry mij heeft gevraagd – zei ze…. Minister Bussemaker heeft op 24 december 2013 in een brief aan de Tweede Kamer geschetst wat de gevolgen zijn van het bezuinigingsbeleid van het vrolijke gedoogkabinet Rutte 1. Tientallen instellingen in diverse sectoren hebben hun activiteiten beëindigd zegt de minister. En uit onderzoek blijkt (ik citeer) “dat tot op heden veel instellingen die geen structurele subsidie meer ontvangen van de overheid hun activiteiten vooralsnog weten te continueren.” Waarop een zin volgt die in hetzelfde cynische beleidsproza: “Ik zie dat de sector en overheid volop bezig zijn zich te herpositioneren naar een nieuwe realiteit en nieuwe verhoudingen.” Wat hier gebeurt, is het abstraheren van de werkelijkheid. Waar het eigenlijk om gaat, is dat tientallen zo niet honderden talentvolle mensen hun baan of hun werk zijn kwijt geraakt, minder mogelijkheden hebben om hun beroep uit te oefenen, op een houtje moeten bijten omdat ze de huur van hun atelier nauwelijks meer kunnen betalen, etc. Mensen die van onschatbare waarde zijn voor de kwaliteit van de samenleving. Of zoals Cees Nooteboom - heb hem vaak geciteerd - bij de aanvaarding van de PC Hooftprijs in 2004 zei: “Kunst hoeft niemands boodschappen te doen, zij is haar eigen boodschap, zij drukt via een allergeheimste chemie en vaak voor tijdgenoten onzichtbaar, werkelijkheid uit op een manier die geen enkel ander medium kan benaderen. Dikwijls heeft zij het over dingen, waarover je nauwelijks kunt praten en is zij uit de grotten en uithoeken van de menselijke psyche teruggekomen met vermoedens, dromen, suggesties waar voorlopig nog niemand naar wilde luisteren.” Wat er is gebeurd, is dat het ménsen - en niet een abstracties als instellingen of dé sector - veel moeilijker of soms zelfs onmogelijk is gemaakt om die dromen, suggesties en vermoedens op te sporen en aan ons te laten zien.
Een politiek bestuur dat zichzelf respecteert geeft in zijn beleid ruimte aan het tegendraadse, het vreemde, het soms onbegrijpelijke. Bram Peper, een hartstochtelijk pleitbezorger voor die ruimte formuleerde ooit eens “Kunstbeleid is het faciliteren van het ongemak”. Dat moet je je als samenleving permitteren. Een van mijn grootste dilemma’s is - zal ik maar eerlijk bekennen - bijeenkomsten als deze hier. Want wat Berry Koedam doet met haar Ram Foundation is waar Rutte 1 en 2 op rekenen: mensen die het niet kunnen laten om door te blijven gaan kunst te maken en het te presenteren; die, hoe moeilijk de omstandigheden ook zijn, niet achter de geraniums gaan zitten, zich niet in een zwart gat laten duwen, maar de schoonheid en de dromen van Cees Nooteboom blijven opzoeken. En natuurlijk moet dat, natuurlijk moeten er mensen zijn die tegen de stroom oproeien, ook al is dat tot groot genoegen van veroorzakers van die stroom.De Ram Foundation is vanuit die mentaliteit nieuw leven in geblazen. Er is veel talent in Rotterdam en daarbuiten waar zeker in deze tijd weinig mee kan worden gedaan. Ik hoef u niet te vertellen dat beeldend kunstenaar zijn een eenzaam bestaan is. Eenzaam in de zin dat je veel zelf moet uitzoeken en dat heel veel carrières echt niet bij toeval begonnen zijn toen er een geïnteresseerde galeriehouder of verzamelaar op een regenachtige middag even langs een atelier kwam. Wat de Ram Foundation probeert te doen, is het functioneren als een schakel tussen de kunstenaars en de galerie; dat kan overigens soms ook de Ram galerie zijn, maar nodig is dat zeker niet. Hier in deze prachtige ruimte kunnen kunstenaars hun werk presenteren, zonder de “beperkingen” – ik zeg dat nadrukkelijk tussen aanhalingstekens – van een galerie. Natuurlijk niet zonder een kwaliteitstoets maar de Ram Foundation is eerder een “vrije ruimte” dan een galerie. Je zou kunnen zeggen een kleine kunsthal, een plek met een museaal karakter, zonder dan de collectie. Ik vind dat de stad zich gelukkig mag prijzen met initiatieven als deze, met mensen die het blijven proberen en tegen de stroom blijven oproeien. “Try art” is een andere activiteit waar ik schaamteloos reclame voor ga maken. Try art is een programma - zoals de Ram Foundation het zelf noemt – voor iedere kunstgeïnteresseerde die al jaren kunst wil kopen maar niet weet wat en waar; die nieuwe vormen wil ontdekken, andere kunstliefhebbers wil ontmoeten en die misschien zelfs wel verzamelaar worden. Het idee komt uit Engeland. Daar is deze vorm van collectief kunst kopen inmiddels een succes: 3 tot 7 mensen leggen gezamenlijk maandelijks een klein bedrag in en van dat gespaarde bedrag wordt gezamenlijk kunst gekocht. Het eerste jaar begeleidt de Ram Foundation het collectief – en daarna zijn ze zo deskundig dat ze op eigen benen kunnen staan; dat laatste voeg ik op eigen rekening er aan toe. Met een kleine eenmalige steun van de Mondriaan stichting is Try Art van start gegaan en ik hoop dat heel veel mensen er aan gaan meedoen. De titel van de tentoonstelling is ontleend aan het gedicht I sing the body Electric van Walt Whitman. “All attitudes, all the shapeliness, all the belongings”. Het is werk van een tiental kunstenaars en het verbindende thema is het mensbeeld. U ziet werk van jonge kunstenaars die zelfs nog aan het begin van hun opleiding staan, naast gevestigde namen en kunstenaars die al heel lang werken maar wier werk niet vaak te zien is geweest. Van Bianca den Breejen tot slot leen ik de motivering die zeker voor mijn relatie met kunst geldt (en misschien is dat voor meer mensen zo…) "De melancholicus - zegt zij op haar website - is in de oude humeurenleer een verzamelaar. Hij bestrijdt de leegte met behulp van kunsten en wetenschappen. Dames en heren. Ik dank u voor uw aandacht. Kees Weeda |
All Participants |
Heemst, van Jan |
Schimmelpenninck van der Oije, Coen |
Walgenbach, Hans |
Ansenk, Emily |
Ayas, Defne |
Damen, Jeroen |
Halem, van Ludo |
Kwakman, Bas |
Roosmalen, van Arno |
Weeda, Kees |
Wind, Diana |
latest news |
06-10-2024 |
Kunstenaars elders / Artists elsewhere |
latest interview: |
03-09-2024 |
Linda Selena Boos interviewt Fatima Barznge en Martijn Simons |
latest article: |
16-08-2024 |
Judith Kuipéri: De vele gezichten van Per Abramsen (1941–2018) – Delighted Flashback in Museum Beelden aan Zee |
contact |
stuur ons een e-mail |
Secretariaat |
Lloydkade 627 3024 WX Rotterdam |
Kamer van Koophandel |
41134388 |
IBAN |
NL57INGB0006934300 |
Open: |
alleen op afspraak |
only by appointment |