In Amsterdam wordt de 200e geboortedag de schrijver Multatuli herdacht. Tijdens zijn leven kwam hij regelmatig in Rotterdam, waar hij trouwde en uitbundig werd toegejuicht.
“Lieve beste engel! Ik ben in Rotterdam. Hotel Weimer; gy kunt my hier schryven,” schreef Multatuli op 15 juli 1860 aan zijn vrouw Tine in Brussel. Hij schreef Weimer, met een e. Het zal ongetwijfeld Hotel Restaurant Weimar zijn geweest, tot mei 1940 een aanzienlijk gebouw op de hoek van de Spaanse Kade en het Haringvliet.
Eduard Douwes Dekker, schrijversnaam Multatuli, was op promotietoer voor zijn pas verschenen boek Max Havelaar of de koffieveilingen der Nederlandse Handelsmaatschappy.
“Nygh de boekverkooper, en de redacteuren van de Rotterdamsche Courant hebben my ontvangen met hartelykheid,” liet hij zijn vrouw de volgende dag per brief weten. Het was niet zijn laatste verblijf in Rotterdam.
In maart 1875 werd zijn toneelstuk Vorstenschool door het gezelschap van Le Gras, van Zuylen & Haspels in de Nieuwe Rotterdamsche Schouwburg van Judels & van Biene opgevoerd. Met medewerking van de dames Mina Krüseman en Elize Baart. Het stuk was een groot succes, de schrijver werd op het toneel geroepen om zich te laten huldigen en geschenken in ontvangst te nemen. Hij kreeg een bureau met stoel, een pendule en ander huisraad aangeboden.
Mina Krüseman had zich beijverd om het stuk opgevoerd te krijgen. Ze kreeg de rol van koningin Louise. Maar al gauw vond Douwes Dekker dat ze niet kon acteren, en vooral niet zielvol kon galmen. Ze werd van het stuk gehaald en vervangen door de Vlaamse actrice Catherina Beersmans.
Een maand later trouwde Eduard Douwes Dekker in het stadhuis van Rotterdam met zijn tweede vrouw Maria Hamminck Schepel (Mimi).
Maar dat is allemaal niet de reden waarom er op de hoek van de Van Oldenbarneveltstraat en de Mauritsweg een meer dan levensgroot portret van Multatuli hangt. Daar gaat een ander verhaal aan vooraf. In 1975 werd in de Mauritsstraat de boekwinkel W. Pieterse in Poëzie geopend. De W. stond voor Woutertje, naar Mutatuli’s roman Woutertje Pieterse. Woutertje schreef verzen voor Femke. Maar nu is hij groot en gaat in zaken.
Beeldend kunstenaar Mathieu Ficheroux ontwierp het logo en briefpapier van de poëziewinkel. Een half jaar later ontstond het idee voor het portret met tekst. Het werd geschilderd door het reclameatelier van Leo Mineur, naar een foto ter grootte van een prentbriefkaart, in drieën, paneel voor paneel, op zijn kant. De dikke, zwarte lijst is kenmerkend voor het werk dat Ficheroux toen maakte.
De tekst komt uit de Ideeën van Mutatuli, idee nummer 155: “Van de maan af gezien, zyn we allen even groot. Voor een weter zou er geen verschil merkbaar zyn tussen de kennis van een kind, en van den wysgeer die ’t meest en ’t zuiverst gedacht heeft.”
Het portret werd op 7 juni 1975 onder grote belangstelling schuin tegenover de winkel onthuld. Het was een van de eerste voorbeelden van townpainting. De drie dichters die de winkel hadden opgericht bleken na enige tijd toch meer verstand van boeken dan van boekhouden te hebben. Woutertje Pieterse werd onder toezicht van de Rotterdamse Kunststichting voortgezet door vrijwilligers. Toen het pand in de Mauritsstraat werd afgebroken, verhuisde de winkel naar de Van Oldenbarneveltstraat. Het portret verhuisde mee. In 1998 werd het geheel gerestaureerd.
In 2006 werd de poëziewinkel wegens gebrek aan belangstelling en vermoeidheid van de vrijwilligers opgeheven. De boekenvoorraad werd opgeslagen bij de Roteb en verdween per abuis in de papierversnipperaar.
Multatuli bleef alleen achter. Bij helder weer is hij vanaf de maan te zien. |