Maud van den Beuken

“Op de middelbare school was ik altijd bezig met het maken van werkstukken voor mijn aardrijkskundelessen. Ik kon helemaal opgaan in één onderwerp waarover ik dan teksten, plaatjes en informatie bij elkaar verzamelde. Daar maakte ik tekeningen bij en zo kon ik een geheel eigen logica creëren. Ik dacht toen dat ik boeken wilde maken en besloot Grafisch Ontwerp te studeren. Na enkele weken op de academie kwam ik erachter dat het mij niet ging om het omhulsel van een boek, maar ik was veel nieuwsgieriger om te ontdekken wat er in die boeken zou kunnen staan. Toen ben ik overgestapt naar Autonome Beeldende Kunst, waarin ik mijn onderzoeken niet hoefde te beperken tot de kaders van één medium. Dat onderzoekende karakter staat nog steeds centraal in mijn werkwijze. Ik houd me veel bezig met de vraag hoe de mens de wereld om zich heen begrijpt. Hoe bewegen wij tussen de lucht en het land in, en op wat voor manieren brengen we dat in kaart?”
 

“In de periode op de academie in Breda werkte ik graag in het omliggende bos. Ik herinner mij een moment in de winter waarop het veel regende en ik niet buiten kon werken. Terwijl ik binnen achter het raam zat, starend naar de regen, frustreerde mij dat. Ik stelde mijzelf de vraag of ik niet mét de regen zou kunnen werken in plaats me er door te laten weerhouden, want ook dat is tenslotte een onderdeel van het landschap buiten. Ik besloot toen om de regen op te vangen in een grote kom die ik naar de hemel richtte. Voordat ik naar Breda verhuisde was het voor mij iets vanzelfsprekends om veel buiten te zijn doordat ik opgroeide in een dorpje aan de Maas. Op het moment dat ik afstand nam van die plek en de rest van de wereld steeds verder ontdekte, merkte ik pas hoezeer ik die interactie met buiten nodig heb.”

“De basale manier waarop de land art kunstenaars van de jaren ’70 omgaan met de wereld om ons heen intrigeert mij. Het werk is daarbij niet langer een object wat in de ruimte gezet wordt, maar de ruimte kan ook het werk worden. James Turrell heeft bijvoorbeeld een vulkaan gekocht en daarin het landschap weten toe te eigenen. Dat laat zien dat we niet steeds nieuwe dingen op deze wereld hoeven te plaatsen om nog meer informatie te creëren. Het is er al en we hoeven het alleen nog maar aan te wijzen. Op de academie kwam de vraag centraal te staan of mijn ervaring ook een werk kan worden. Ik maakte in die periode korte reizen in mijn eentje, waardoor het fysieke ‘ontdekken’ steeds belangrijker werd. Op een van die eerste reizen ging ik naar Spanje om voor één dag een bergtop te beklimmen. Bovenop die berg stuurde ik een sms naar al mijn klasgenoten: ‘12.14 I’m on top of a mountain now’, als een bevestiging van mijn bestaan op die tijd en plaats.”

“Ik speel met de vraag of ik de hele aarde zou kunnen kopiëren op een schaal van één op één, op ware grootte. Dit idee komt ook naar voren in het verhaal On Exactitude in Science van Jorge Luis Borges, over een koning die zijn koninkrijk zo exact mogelijk in kaart probeert te brengen en daarom een kaart laat maken zo groot als het koninkrijk zelf. Tijdens mijn verblijf bij Achterhaus Ateliergemeinschaft in Hamburg (oktober – december 2020) stelde ik deze vraag ook: Waar begin je met de aarde kopiëren en waar laat je die kopie? Met dat in mijn achterhoofd ben ik op expedities gegaan door de stad samen met mensen die ik daar ontmoette. Zo kwam ik in veel interessante situaties terecht, waarbij ik bijvoorbeeld werd meegenomen op een tocht door het bos. Die tocht kwam uit bij een leeg veld waar slib uit de Elbe wordt opgeslagen. Ik heb die slib vanuit de rivier verzameld en meegenomen naar Rotterdam. Door een deel van het landschap op te tillen en mee te nemen kan ik het op een andere manier begrijpen. Al deze expedities heb ik vastgelegd op camera en breng ik samen in een film. In deze werkperiode ontmoette ik op hetzelfde moment het open collectief LU’UM dat werkt in de Mercedes toren. Die toren is vooraf aan de Tweede Wereldoorlog gebouwd van gewapend beton en is daarom niet verwoest tijdens bombardementen. Nu staat de toren temidden van een druk kruispunt van snelwegen die er later omheen zijn gebouwd waardoor het, bijna zoals een berg, een onderdeel wordt van het landschap. Vanaf de bovenste verdieping lijkt het weidse uitzicht een dialoog te voeren met de stad. Het resoneren tussen deze twee zal een belangrijke rol spelen in de film.”

“In mijn eigen werk speelt het aspect van onderzoeken en op pad gaan een grote rol, waarbij mijn atelier vooral fungeert als verwerkingskamer. Ik ben op zoek naar manieren hoe mijn expedities en gesprekken een groter onderdeel daarvan kunnen worden. Door in een residentie te verblijven met het open collectief LU’UM in Hamburg verdween de scheidingslijn tussen werken en wonen. Zo nam ik het collectief vaker mee op expedities en vond ik hierin ruimte om te experimenteren. Een kunstwerk heeft voor mij de rol om nieuwe ruimte te creëren voor vragen die op andere plekken geen ruimte vinden.”

“Iedere expeditie die ik heb gemaakt heeft een heel nieuw soort avontuur met zich mee gebracht, maar India is wel de meest intense reis geweest. Ik ging daarheen om de Kaveri rivier te voet te volgen, maar eenmaal daar leek het alsof ik helemaal opnieuw moest uitvinden hoe de wereld werkte. India is een land van uitersten waarin alle sociale regels, normen en waarden niet werken zoals ik ze ken. Echter werd ik al snel door veel mensen uitgenodigd om hun tempel te bezoeken of bij hun thuis te komen eten. Ik heb op mijn intuïtie vertrouwd en zo van dag tot dag geleefd. Mijn wandelroute had ik op basis van de afstanden tussen verschillende slaapplekken vooraf in New Delhi uitgestippeld. Via Google Maps heb ik zo een route uitgezet waarbij ik iedere dag ongeveer 15 tot 25 kilometer wandelde door een temperatuur van 40 graden.”  
 

“Ik heb Julius leren kennen na afloop van een lezing van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen. Daar werd ik eigenlijk per toeval aan hem voorgesteld. Hij vroeg wat ik deed en ik vertelde dat ik de lucht in kaart bracht. Hij was meteen enthousiast, want hij gaf mij een visitekaartje en vertelde dat hij zijn eigen galerie aan het bouwen was. Ik wist niet wat ik kon verwachten, maar na een eerste bezoek was ik erg verrast door de prachtige plek en het enorme netwerk dat hij om zich heen heeft. Hij heeft mij de mooie kans gegeven om het project Mapping the Sky samen verder vorm te geven en te ontwikkelen tot een expositie. We hebben een hele intensieve en betrokken samenwerking gehad. In de totstandkoming van het uiteindelijke werk heb ik veel van Julius geleerd over de materiaalkeuzes en presentatie. Ik waardeer het enorm hoeveel tijd en energie hij heeft geïnvesteerd in het project.” 

"South Explorer", groepsexpositie, Paviljoen aan het Water, Rotterdam: 7 - 9 mei 2021

"Waterwerken" gecureerd door Maurice Meeuwisse, Buitenplaats Brienenoord, Rotterdam: 25 juni 2021

"Hotel Solo" in samenwerking met open collectief LU'UM, Club Solo, Breda: juli 2021
 

“Voordat ik EENWERK oprichtte heb ik heel lang voor PTT/KPN gewerkt als adviseur vormgeving, voor onder andere de postzegels en later ook voor de kunstcollectie. Ik heb daardoor altijd veel ontwerpers en kunstenaars ontmoet en gesproken, dat was een hele bijzondere tijd. Inmiddels is het bedrijf opgesplitst omdat email de brief en de postzegel heeft verdrongen en pakketpost nu de norm is. Mijn functie daar liep dus ten einde en het was tijd voor iets nieuws. Toen het huis naast mijn eigen woning te koop kwam te staan leek dat mij een geweldig moment om een eigen galerie te beginnen. Ik wilde een manier vinden waarop ik mij kon onderscheiden van andere galeries door de nadruk op één kunstenaar en één kunstwerk te leggen, vandaar EENWERK. Dat levert een plek op waar de kijker meer contact kan leggen met het kunstwerk.” 
 

“Het besef dat ik zelf iets met kunst wilde doen kwam pas later, maar ik ben al van jongs af aan omringd geweest door kunst en vormgeving doordat mijn vader ontwerper, dichter en adjunct-directeur op de kunstacademie was. Zelf heb ik eerst een technische opleiding in autotechniek gevolgd en daarna een periode in Burgers Dierenpark gewerkt. Dat is een waardevolle ervaring geweest omdat ik veel geleerd heb over de krachtige en bijzondere instincten van dieren waar ik als verzorger een hechte band mee opbouwde. Bijvoorbeeld een jonge tijger die mij zag als een soort moeder die ik met de fles voedde, of een miereneter die tegen me op klom en met zijn lange tong in mijn kleding frunnikte. Dat zijn zulke ongelofelijke momenten geweest waar ik heel veel aan heb gehad in mijn leven. Na verloop van tijd drong het daar in Burgers Dierenpark tot mij door dat ik naar de kunstacademie wilde en plots kwam alles bij elkaar. Het voelde als iets vanzelfsprekends dat ik allang bij mij droeg, als een logische volgende stap.”
 

“Een van mijn favoriete kunstenaars is Walter De Maria, die heeft prachtige conceptuele en minimalistische installaties gemaakt. Zijn bekendste werk The Lightning Field uit 1977 is een manifestatie van schoonheid en kracht van de natuur. Een ander werk van hem getiteld Apollo’s Ecstasy maakte ook diepe indruk toen ik dat lang geleden voor het eerst in het Stedelijk Museum zag. Dat werk bestaat uit twintig lange bronzen zuilen die op de grond liggen met een meter afstand tussen iedere zuil. Vanuit de ruimte die daartussen gegenereerd wordt ontstaat een bepaald ritme. Ik was zo gefascineerd toen ik er omheen liep omdat het iets ongrijpbaars maar tegelijkertijd ook iets heel tastbaars is.”

“Ik streef ernaar om van alle verschillende kunstvormen en disciplines iets te kunnen laten zien: van mode tot architectuur, van kunst tot poëzie of performance, en dan het liefst alles in één jaar als een grote manifestatie. Een galerie is voor mij een plek waar je samen iets maakt, waar energie ontstaat, en dat gevoel vervolgens kan overbrengen naar het publiek. Daarin wil ik mij niet afsluiten voor stromingen of opvattingen omdat ik graag bezig ben met de manier hoe iets verteld kan worden. Ik wil dat EENWERK een plek kan zijn waar net wat meer gebeurt dan in de gemiddelde galerie.”

“Dat is één kant ervan, maar ook juist het ongrijpbare van de kunst is wat mij aanspreekt. In het werk Mapping the Sky van Maud bijvoorbeeld, heeft zij de lucht boven Nederland in kaart gebracht. Niemand realiseert zich waar die lucht precies ophoudt of wat het is, totdat er iets wordt ingekaderd. Er zit een hele technische kant aan maar uiteindelijk is het een poëtisch idee om zoiets abstracts vast te leggen. Wat ik daar zo mooi aan vind, is dat het laat zien dat de kunst op geen enkele manier rationeel te pakken is. Wanneer we om ons heen kijken zien we dat bijna alles is gemaakt door mensen: het is ontworpen en er is over nagedacht. De kunst die zweeft daar bovenuit. Er kunnen zoveel verschillende lagen in een kunstwerk gelegd worden waardoor het uitstijgt boven onze primaire behoeftes. Wat zou er nog overblijven in een leven zonder kunst en vormgeving?”

“Dat is zonder meer Steve McQueen’s Remember Me geweest. Dat zou eigenlijk ook de eerste expositie hier zijn, maar kort daarvoor kwam ik een verzamelaar tegen die de African-American Flag van David Hammons in zijn bezit had. Hij stelde voor dat ik het kunstwerk een dag mocht lenen voor de opening. Ik vroeg aan McQueen of hij daar ook mee akkoord ging, dus dat kwam nog tussendoor als een verrassing. Het paste goed want beide werken gaan op hun eigen manier over verbinding en empathie. Daarna volgde Remember Me in oktober 2017, waarbij ik meteen in het diepe werd gegooid omdat ik nog weinig ervaring had. Het werk bestaat uit tientallen unieke neon’s met dezelfde tekst ‘Remember Me’. Iedere tekst is door een andere persoon geschreven waardoor uniciteit ontstaat. Het leverde voor mij een mooie samenwerking op met de galeries Marian Goodman in Parijs en Thomas Dane in Londen die het werk geproduceerd hebben. Ik moest wel het transport regelen met een ploeg installateurs uit Parijs waardoor het een spannend en avontuurlijk project werd. Toen het eenmaal in de ruimte hing kwam de subtiele neon-gloed prachtig uit, mede omdat het in oktober al vroeg donker werd. Door de dekkende blauwe verf aan de voorkant straalt het licht op de muur als een herinnering van degene aan wie je denkt. De transformatoren maakte een zacht zoemend geluid wat zich door de doodstille ruimte verspreidde. Die combinatie van licht en geluid vormde met de kijker een indrukwekkende samenkomst van contact, concentratie en contemplatie.”
 

“Ik ontmoette Maud per toeval bij een lezing van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen in Utrecht, waar mijn vriendin als spreker was uitgenodigd. Maud en ik raakten in gesprek en toen ik vroeg wat zij maakte vertelde ze mij dat ze bezig was met een project over de lucht: ‘dat deel wat iedereen kent maar ook weer niemand kent, en van wie dat dan is’, zei ze. Ik was meteen geboeid door de fantastische manier waarop zij dat wilde aanpakken. Ze had het hele project al uitgedacht met een cartograaf en was in gesprek met de afdeling ruimtevaart in Noordwijk. Dat vond ik zo goed. Ik was toen nog aan het bouwen aan de galerie maar ik wilde het project meteen voorbereiden en er met haar over praten. Zo is dat uitgegroeid tot een mooie samenwerking. We hebben samen alles uitgedacht over hoe we haar proces konden vertalen naar een tentoonstelling en hoe we dat wilden vormgeven.” 

te bezoeken op afspraak tijdens de lockdown

CHARLOTTE CASPERS
FRANK VAN DER SALM
KAREL APPEL (CELEBRATION 100TH BIRTHDAY)